روش های تاثیرگذار برای درمان نابینایی

راه حل های امیدوار کننده برای درمان نابینایی

 

در حال حاضر پیشرفت در تحقیقات بالینی و راه حل های نوآورانه برای نابینایی در حال گسترش و توسعه می باشد. جایگزینی ژن یا استراتژی های تقویت ژن می تواند به طور بلقوه از دست دادن بینایی را معکوس کند و منجر به نتایج عادی در بینایی شود. مداخله در مراحل اولیه انحطاط شبکیه یا اولیه شبکیه چشم، هنگامی که هنوز سلول های نوری گیرنده چشم (استوانه ها و مخروط ها) هنوز سالم هستند بسیار می توان به درمان امیدوار بود.

اولین ژن درمانی تایید برای درمان نابینایی مادر زادی با جهش تایید شده بیوژنتیک در جهان تایید شده که راه را برای آزمایش و جایگزینی ژن در بسیاری از بیماری ها هموار کرده است. استراتژی های مستقل از ژن برای جلوگیری یا کند شدن انحطاط یا آسیب سلول های نوری گیرنده با عوامل محافظت کننده عصبی برای طیف گسترده ای از دیستروفی شبکیه وجود دارد. از دیگر روش های درمان نابینایی می توان به تحریک عصب بینایی اشاره کرد که می تواند روش موثری به شمار برود.

 

روش های درمان نابینایی

 

از سلول های بنیادی درمان با اپتوژنتیک و پروتزهای شبکیه برای ترمیم بینایی در مراحل بعدی دژنراسیون شبکیه استفاده می شود. این روش ها می تواند به طور مستقل از جهش علیت مورد استفاده قرار بگیرد و انتظار می رود سطح بینایی کم را در افراد نابینا بازگرداند. روش های درمانی سلول های بنیادی برای جایگزینی دژنراتیو برای بازگرداندن بینایی در طیف گسترده برای آسیب شبکیه، در مرحله توسعه و ارزیابی قرار دارند.

فناوری های رابط ماشین مغز با استفاده از الکترود یا نور می توانند مسیر بینایی را در پایین دست شبکیه تحریک کنند. تحریک الکتریکی قشر بینایی یک سناریوی ممکن است که هم اکنون در کارآزمایی های بالینی است.

اپتوژنتیک تراپی باعث می شود که سلول های از طریق بیان یک اپتوژن کد کنند یک کانال یا پمپ نور فعال در سلول های شبکیه داخلی باقیمانده، به نور حساس می باشند. این می تواند برای تغییر اندازه مجدد شبکیه انحطاط یافته، از یک نور مرئی مستقل به جای سلول های نوری از دست رفته استفاده شود.

پروتز های شبکیه پس از از بین رفتن سلول های نور گیرنده قادر به فعال سازی مجدد مدارهای شبکیه باقی مانده در سطح سلول های دوقطبی هستند. این ایمپلنت قادر به تحریک شبکیه دژنراسیون شده و با نور حساس و احیاء بینایی جزئی در افراد نابینا می شود.

 

پیشرفت های سریع در علم چشم پزشکی

 

ویژگی های خاص باعث می شود چشم به خصوص برای اکتشافات تشخیصی و درمانی بینایی مناسب باشد. این ویژگی ها عبارتند از: دسترسی آسان، حجم کم، محفظه داخلی زیاد و جمعیت سلولی پایدار.

شفافیت نوری چشم اجازه می دهد تا تجسم مستقیم با تصویر برداری با وضوح بالا و ارزیابی دقیق مرحله بیماری و پاسخ به درمان انجام شود. ایمنی چشم به وِیژه در فضای زیر شبکیه، پاسخ های منفی به بردارهای تزریقی و محصولات ژنی را کاهش می دهد. با این حال پیشرفت در چشم پزشکی درک مورفولوژی و عملکرد سیستم بینایی در ارتباط است، در حال گسترش و توسعه می باشد.

 

علت تغییر رنگ چشم نوزادان چیست؟

تغییر رنگ چشم نوزادان به چه دلایلی رخ می دهد؟

نوزاد در روزهای اول با رنگ چشمان متمایل به آبی خاکستری و روشن متولد می شود و این موضوع برای ما شرقی ها که اغلب رنگ چشمان تیره ای داریم تعجب بر انگیز است. و در اکثر موارد والدین با دیدن رنگ چشمان فرزندانشان خوشحال می شوند و فکر می کنند که چشمان فرزندانشان روشن و اروپایی است. اما این رنگ روشن خیلی طولانی نمی شود و با گذر زمانی کوتاه رنگ چشمان فرزندان تغییر می کند و تیره می شود. از قدیم الایام تا به امروز آدمیان بر این عقیده اند که نوزاد تا 40 روزه نشود نمی توان تشخیص داد که رنگ چشمش چه رنگی است؟

تغییر رنگ چشم نوزادان تازه متولد شده

عنبیه که همان پرده رنگی داخلی چشم است که در وسط مردمک چشم قرار دارند و محل ورود نور به چشم است در روزهای ابتدایی تولد نوزاد فاقد تجمع رنگدانه است و به میزان کمی رنگدانه دارد و به همین دلیل است که لایه پشت عنبیه از بین لایه جلویی با تعداد کم رنگدانه ظاهری متمایل به آبی خاکستری ایجاد می کند. درست است که ایجاد رنگدانه در قسمت جلویی عنبیه چشم با سرعت اتفاق می افتد و رنگ نهایی چشم در همان یکی دو ماه اول مشخص می شود اما افزایش پیگمان ها در عنبیه چشم تا دو سالگی ادامه خواهد داشت. به همین دلیل این امکان وجود دارد که کودک در ماهه ای بعد زندگی و حتی در سال های دوم زندگی دچار تغییر رنگ در چشم هایش شود. هر چه تجمع رنگدانه در عنبیه بیشتر شود رنگ چشم تیره تر می شود.

تاثیر عوامل محیطی بر روی رنگ چشم 

شرایط جغرافیایی مانند میزان نور محیط در ساخت رنگدانه و میزان تیرگی چشم می تواند تا مقدار زیادی تاثیر داشته باشد. حضور کودک در فضای باز و همچنین در نور آفتاب همانگونه که بر روی پوست تاثیر می گذارد به همین میزان بر روی رنگدانه چشم ها موثر است.

عنبیه چشم که رنگ چشم را مشخص می کند نه تنها باعث ایجاد تنوع در چشم های مختلف می شود بلکه با ایجاد روزنه ورود نور که به شکل یک سوراخ گرد و با قطر تقریبی بین سه تا چهار میلی متر در وسط عنبیه چشم قرار دارد و باعث ایجاد راه ورود نور برای تشکیل تصویر روی پرده شبکیه چشم ها می شود و به وضوح تصاویر کمک می کند. از دیگر وظایف عنبیه این است که از ورود نورهای پراکنده اطراف به چشم جلوگیری می کند.

بیماری آلبینیسم چیست؟

عضلات پنهان در مردمک چشم بر اثر شدت های نور باز و بسته می شود و شدت و کاستی نور ورودی به چشم را کنترل می کند. وجود رنگدانه یا پیگمان در عنبیه چشم نشانه ی سلامتی چشم است. چرا که اگر این رنگدانه ها وجود نداشته باشند و در هفته های اولیه زندگی تکمیل نشوند، می تواند نشانه ای از بیماری آلبینیسم شود. در آلبینیسم، نوزاد علاوه بر کمبود رنگدانه در چشم ها، در پوست نیز رنگدانه ندارد و در لغات عامه ی مردم به بیماری زالی دچار شده است. اما در مواردی بیماری آلبینیسم فقط به چشم ها محدود می شود. بیماری زالی زمانی که فقط به چشمها محدود می شود باعث اختلالاتی در چشم و سیستم بینایی کودک می شود. 

در بیماری آلبینیسم علاوه بر مراقبت های پزشکی جامع، این کودکان به عینک طبی نمره دار و یا به عینک های جذبی استفاده ی بیشتری دارند. این گونه عینک های آفتابی جاذب با برخورداری از UV از آسیب های بیشتر به سیستم بینایی این کودکان جلوگیری می کنند و در تکامل بهتر سیستم بینایی نقش موثر دارند. این نوزادان بیشتر از بقیه نوزادان به نور حساس هستند و نسبت به نور واکنش شدید نشان می دهند به همین دلیل است که عینک های آفتابی_طبی که به لایه های جاذب UV که توسط اپتومتریست و چشم پزشکتجویز می شوند بسیار کمک می کند.

انحراف کاذب چشم چیست؟

انحراف چشم یا استرابیسم

انحراف چشم در کودکان موضوع بسیار جدی است و در صورتی که والدین، اطرافیان و یا بستگان به این موضوع مشکوک شدند باید حتما کودک را نزد متخصص چشم پزشک ببرند تا وی تشخیص دهد که کودک دچار انحراف چشم شده است یا خیر؟

بر خلاف تصور،  برخی از افراد گمان می کنند که تشخیص انحراف چشم کودک آسان است و از روی ظاهر کودک می توان انحراف چشم را تشخیص داد. اما واقعیت امر اینگونه نیست و در بسیاری موارد بسیار تخصصی و پیچیده است. چشم پزشکان و اپتومتریست ها بر خلاف عامه مردم بر اساس یک سری تست های خاص به تشخیص انحراف چشم می پردازند. 

انحراف کاذب چشم

گاهی اوقات طاهر چشم کودک به نظر منحرف می آید، اما پس از بررسی های تخصصی توسط پزشک متخصص مشخص می شود که طفل به انحراف چشم مبتلا نیست. به این گونه موارد انحراف کاذب چشم یا Pseudostrabismus می گویند. 

دلایل ایجاد انحراف کاذب چشم

انحراف کاذب چشم در کودکان آسیایی و شرقی از جمله کودکان ایرانی بیشتر مشاهده می شود.

* از اصلی ترین دلایل انحراف کاذب چشم در کودکان، وجود چین پوستی یا پلک سوم است که از طرف بینی به سمت چشم کشیده می شود و قسمتی از گوشه داخلی چشم را می پوشاند و به چشم کودک ظاهر لوچی یا انحراف چشم داده است.

* از دیگر دلایل انحراف کاذب چشم می توان به وضعیت قرار گرفتن چشم ها در صورت اشاره کرد. زمانی که فاصله چشم ها به هم نزدیک باشد فرد دچار انحراف کاذب داخلی است و زمانی که دو چشم دارای فاصله زیاد باشد دچار انحراف خارجی چشم ها می شود.

* پل بینی یعنی قسمت فوقانی بینی که بین دو چشم واقع می شود بسیار مهم است. زمانی که کودک دارای پل بینی پهنی باشد و نیز چین پوستی پلک نیز داشته باشد بیشتر در معرض قرار گیری انحراف کاذب چشم است.
در بسیاری موارد به همراه علائمی که در انحراف کاذب چشمی مثل چین پوستی پلک یا پل بینی پهن که به آن اشاره شد کودک واقعا به انحراف واقعی چشم مبتلا شده است. پس حتما اول به نزد چشم پزشک بروید تا پزشک تشخیص دهد که این انحراف کاذب است یا واقعی.

نکته مهم که باید به آن توجه ویژه ای داشت این است که گاهی اوقات ممکن است که کودک دچار انحراف چشم به سمت خارج (گوش) داشته باشد، اما به دلیل وجود چین پوستی باعث شود که ظاهر چشم ها به رغم وجود یک انحراف واقعی، بدون انحراف، راست و مستقیم باشد. به همین دلیل معاینه تخصصی چشم کودکان توسط چشم پزشکان و اپتومتریست ا دارای اهمیت فراوانی است که بتوان بدرستی نسبت به سلامت چشم کودک اطمینان حاصل کند.